Psikonevroz Nedir?
Psikonevroz; mevcut klinik yaklaşımda kullanılmasa da daha öncesinde çeşitli psikolojik rahatsızlıkların tanımlanmasında kullanılan bir terimdir. Günümüzde, psikolojik rahatsızlıkların daha kolay tespit edilebilmesi ve tedavinin etkili bir biçimde gerçekleştirilebilmesi için iki farklı sınıflandırma yöntemi kullanılmaktadır:
- İlki Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından tanımlanır. Tüm dünyada yaygın bir şekilde kullanılır. “Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders” adı verilen DSM sistemidir.
- İkincisini ise Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından geliştirmiştir. Dünyada resmi tanı sınıflama sistemi olarak kabul edilir. “International Classification of Diseases” adı verilen ICD sistemidir.
DSM-5’de Psikonevroz
DSM sistemi; belirli aralıklarla Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından yeniden düzenlenerek kılavuz halinde yayınlanır. Bu anlamda, günümüzde DSM-5 kriterlerinin ruhsal sorunların tanımlanmasında sıklıkla kullanıldığını söylemek mümkündür. DSM-3’ten itibaren kılavuzlarda psikonevroz terimi yer almamaktadır. Bunun yerine nevroz içinde değerlendirilen bozukluklar kendisine has tanımlar ve farklı isimlerde kılavuzda açıklanmıştır.
ICD-10’da Psikonevroz
Psikonevroz halen ICD-10 sisteminde yer alan bir terimdir. Bu farklılık nedeniyle, nevroz tanımı konunun uzmanları tarafından farklı şekillerde ele alınır. Bu tanımın bazı durumlarda klinik açıdan kullanılması tercih edilmeyebilir.
Psikolojik Rahatsızlıkların Sınıflandırılması
Psikolojik rahatsızlıklar, temelde iki başlık altında sınıflandırılır. Hasta tarafından gerçeklik algısında bozulma görülüp görülmemesine bağlı olarak, hastalıklar psikoz veya nevroz olarak iki sınıfta incelenir. Psikotik hastalıklar; hastanın gerçeklik algısının bozulmasına bağlı olarak gerçekte var olmayan sesler duyma, imgeler görme veya inançlara sahip olma gibi halüsinasyon ve hezeyan olarak kabul edilen unsurlara rastlanan hastalıklardır. Nevrotik hastalıklarda, kişiler çeşitli sebeplere bağlı olarak bazı kişisel ve çevresel faktörlere karşı anormal psikolojik tepki ve davranışlar gösterse de hastanın gerçeklik algısı korunur ve çoğunlukla hastalar yaptıkları bu davranışların bilincindedir.
Nevrozun Tanımlanması
Bu bağlamda, nevroz teriminde değerlendirilen hastalıkların gerçeklik algısının bozulmadığı endişe, korku, saplantı, depresyon veya takıntı gibi duygularla iç içe olduğu söylenebilir. Tanım olarak psikonevroz, “kişide içsel çatışmaya yol açan ruhsal hastalıkları” kapsar. Bir diğer tanıma göre, “kişinin bulunduğu çevreye yeterli uyum sağlayamaması, yaşam tarzında buna yönelik gerekli değişiklikleri uygulayamaması ve daha zengin, karmaşık ve tatmin edici bir kişilik özelliği kazanamaması” olarak da kabul edilebilir.