Psikodrama Nedir?

Psikodrama dinamiğini spontanlık ve yaratıcılık eylemlerinden temel alır. Jacob L. Moreno’nun deyimiyle gerçeğin yeniden canlandırılmasıdır. Jacob L. Moreno’nun felsefe, mistisizm ve tiyatroya olan ilgisi, psikodramanın şekillenmesinde etkili olmuştur ‘’grup psikoterapisi’’ ve ‘’ workshop’’ terimleri de Moreno’ya aittir. Bir kişinin içsel ve dışsal süreçlerini, ilişkilerini, ilişki içinde yaşadığı sorunları çatışmaları yine spontan ve doğaçlama bir şekilde kendine verilmiş bir rol olarak oynar. Psikodrama, kişinin bu rolle birlikte bir farkındalığa ulaşmasını hedefler. Psikodrama, dramatik metodlar yoluyla gerçeği keşfetme bilimi olarak tanımlanabilir. Burada ‘’ayna yöntemi’’ olarak da adlandırabileceğimiz teknikle, kişi kendine dıştan bakarak bir içsel-dışsal analiz yolcuğuna çıkabilir. Psikodramanın 5 temel unsuru vardır.

1. Sahne

Kişinin yaşadıklarını sergilediği alan sahnedir.

2. Ana Oyuncu 

Ana oyuncu (Protagonist) Oyunu oynayan ve üzerinde çalışılan kişidir.

3. Yönetici 

Terapist, terapöt gibi isimlerle adlandırılan kişi, bu çalışmadan sorumlu olan profesyonel eğitim almıştır. Burada, terapistin en önemli işlevi protagonistin spontanlığını ve yaratıcılığını ortaya çıkarabilmektir. Yönetici, yön verici olabilir.

4. Yardımcı Egolar 

Burada protagonistin yaşamı boyunca yaşadığı duygular, hayatında etkili olan kişiler(anne-baba) ya da kişinin bağ kurduğu bir nesne olabilir. Protagonist, sahnede yerini canlandırırken yardımcı egolar ona eşlik eder bu kişilere de antagonist denir.

5. Grup 

Grup, bütün seyircilerin bir arada olduğu kümeyi kapsar.

Psikodrama Teknikleri 

• Eşleme: Terapistin ya da yardımcı egoların, protagonistin onun yaşadığı duygusal süreçleri ve düşünceleri protagonistin ağzından söylemesidir.
• Aynalama: Burada yardımcı ego, protagonistin yerine geçer onun duygu ve düşüncelerini canlandırır bu sayede protagonistin kendisini gözlemlemesini sağlar.
• Boş İskemleye Konuşma Tekniği: Pratogonist boş iskemleye karşı iskemlede biri varmışçasına konuşur.
• Kendi Kendine Konuşma Tekniği: Protagonist, grup karşısında bir monolog söyleyerek sorunlarını anlatır.
• Kendini Tanıtma Tekniği: Burada pratogonist, kendini, ebeveynlerini ve hayatında önemli olan kişileri tek başına canlandırır.
• İkili Teknik: Pratogonist yaşadığı sorunları dile getirir, burada yardımcı egoda anlatılanları canlandırır.
• Düş Tekniği: Pratogonist, gördüğü bir rüyayı sözlü olarak ifade etmek yerine jest ve mimikler yoluyla sahnede canlandırır.
• Rol Değiştirme: Oyun süresince rolüne girdiği kişinin deneyimlerini gözlemler, empati becerisi gelişir.

Psikodrama Sahnesi ve Grubu Neleri Kapsar? 

• Empati: Bireyin diğerini onun yerine koyup onun duygularını ve düşüncelerini anlaması olarak tanımlanabilir. Burada empati yapmak önemli bir husustur.
• Duygusal Aktarım: Duygusal aktarımlar, bireyin geçmişte yaşadıklarına sirayet eder, genellikle bilinçdışı oluşur.
• Tele: Bireyin, tek bir kişiyi değil kendini birden fazla kişinin yerine koyup onları anlaması, iç dünyalarına girmesi ve onların nasıl hissettiğini anlama sürecidir.

 Psikodrama Süreçleri

• Araç Gereçler: Sahnede, yönetmenin grubun yaratıcılığını arttırabilecek nesneleri ve objeleri getirmesi. Bu süreçte kendi iç sorunlarımızı farklı nesnelerle dışa vururuz, bu bizim daha basit gözlem yapabilmemizi sağlar.
• Paylaşım: Oyun bittiğinde grup üyeleri geri dönütler verirler, protagonistin sorunları ile kendi sorunlarını özümser ve bunlarla ilgili yaşadıkları çağrışımları ifade ederler.
• Etik: Grubun kendini güvende hissedebilmesi için gizlilik ilkeleri gruptakilere anlatılır ve bu şekilde güvenli bir ortam inşa edilir.

Psikodramanın Katkıları

1. Kişinin kendini yalnız hissetmemesini sağlar. Grup içinde kendini bir bütün olarak hisseder.
2. Kişi empati yapabilme yeteneği kazanır.
3. Kişinin kendini dışarıdan görebilmesini sağlar.
4. Kişi kendisini bir başkasının yerine koyarak farklı hayat tecrübeleri deneyimler.
5. Kişiler olmak istedikleri asıl beni oynama fırsatı bulur. Örneğin, aşk acısı yaşayan bir kişi kendini aşk tanrısı rolüne koyarak iyi hissedebilir.
6. Grup içinde birbirlerinden haz almayan kişiler, kendi hayatlarıyla ilgili bir role büründüğünde onlara karşı bakış açıları değişebilir.