Gaslighting Nedir? 

Gaslighting

Gaslighting, bir psikolojik manipülasyon ve taciz yöntemi. Duygusal istismar stratejisi kullanarak kişiyi kendi duygularından, düşüncelerinden ve aklından şüphe ettirmektir. Bireyde veya seçilen grupta şüphe uyandırma, kalıcı inkâr, çelişki ve yalan yoluyla peyderpey dikte edilir ve fark edilmesi kimi zaman güçtür.

Terimin adı, Gas Light(Gaz Lambası) adlı 1938 yapımı bir oyundan gelmektedir. Oyundaki erkek karakter eşini deli olduğuna ikna etmeye çalışır ve gaz lambasını söndürdüğünde eşi bunun gerçek değil uydurulmuş bir şey olduğunun farkına varır. Türkçe karşılığı henüz bulunamamış olan bu sözcük 1970 yılında ise psikanaliz literatüründe bu tür davranışları tanımlamak için kullanılmaya başlanmıştır. Gaslighting kullanan kişi, diğerlerini kendi gerçeklik algısının yanlış olduğuna inandırmaya çalışır. Olayları kendi yarattıkları şekilde sunarlar ve bunun gerçek olduğuna sizi inandırırlar. Gaslihting, kontrolü ve gücü elde etmek için hem kişisel hem de profesyonel ilişkilerde kullanılabilir. Bir gaslighter sizi anılarınızın yanlış olduğuna, bazı durumlara karşı aşırı tepki verdiğinize veya bir şeyi ‘kafanızın içinde’ yarattığınıza ikna etmeye çalışabilir. Burada amaç; kişiyi kendi içgüdülerine veya düşüncelerine güvenemeyeceğine ikna etmektir. 

Gaslighting Nasıl Çalışır? 

Yalan söylerler; bu taktiği kullanan insanlar patolojik yalancılardır. Söylediklerinin aksini ispatlayacak bilgiler sunsanız bile geri adım atmayıp sizi etkilemeye çalışacaklardır. En sonunda kendinizi sorgularken bulabilirsiniz.

İtibarınızı zedelerler; söylediklerine inandırmak için başkalarının sizin hakkınızda aynı fikirde olduğunu söyleyebilirler. Bununla birlikte başkalarına da sizin hakkınızda yalan söylerler.

Merhameti koz olarak kullanırlar; size son derede nazik ve sevgi dolu yaklaşabilirler. ‘Seni ne kadar sevdiğimi biliyorsun, seni asla isteyerek incitmem’ gibi ifadelerle sizi manipüle etmeye çalışırlar. Bu kişilerin sözlerinden ziyade davranışlarına dikkat etmek gerekir. Bu kişi gerçekten sevgi dolu bir kişi mi yoksa sadece bunu sadece cümleleriyle mi ifade ediyor ayırt edin.

Duygularınızı önemsizleştirirler; ‘sakin ol, aşırı tepki veriyorsun, neden bu kadar hassassın’ gibi cümleleri sık sık duyuyorsanız bu taktiği kullanan kişiyle karşı karşıya gelmiş olabilirsiniz. Tüm bu ifadeler düşüncelerinizi ve duygularınızı önemsizleştirmek ve yanıldığınızı ispatlamak için yapılır.

Hedefi değiştirirler; bu kişilere soru sorduğunuzda cevap vermek yerine size farklı sorular yöneltebilirler. Eğer sıkışırlarsa ‘böyle bir şey asla yaşanmadı, sen bunu uyduruyorsun’ gibi cümlelerle size kendinizi sorgulatırlar.

Gaslightinge Maruz Kaldığınızı Nasıl Anlarsınız? 

Gaslightinge maruz kalmak kaygıdepresyonpanik atak ve öfke nöbetlerine neden olabilir. Bu nedenle gaslighting yaşadığınızı fark etmek önemlidir. Bu ifadeleri yaşayıp yaşamadığınızı kontrol edebilirsiniz.

  • Yaptığınız şeyler için sürekli özür dileme ihtiyacı hissedersiniz.
  • Bu kişilerin yanında kendinizi tehdit altında ve gergin hissedersiniz, her an kötü bir şey olacakmış gibi.
  • Düşündüğünüz kişi olmadığınızı anladığınızda hayal kırıklığı yaşarsınız. Kendinizi zayıf ve pasif bir kişi olarak görebilirsiniz.
  • Savunmasız ve güvensiz hissedersiniz. Kendinizi gergin ve öz saygınız düşük hissedebilirsiniz.
  • Duygularınızdan şüphe duymaya başlarsınız.
  • Karar vermekte zorlanırsınız. Gaslighting yapan kişilerin sizin yerinize karar vermesini isteyebilirsiniz.
  • Yaşadığınız şeyler hakkında tahminde bulunmaya çalışırsınız. Gerçekten öyle mi oldu emin olamadığınız için kimseye anlatmak istemezsiniz.
  • Bu kişilerin söylediği gibi herkesin sizi tuhaf bulduğuna ikna olmuşsunuzdur ve bu durum sizi yalnızlaştırabilir.
Facebook
Threads
LinkedIn
X