Borderline Kişilik Bozukluğu (BKB)

Başkalarına karşı tutumları ve duyguları hızlı ve anlaşılmaz bir biçimde ani değişebilir. Negatif ruh hali değişikliklerinin, majör depresif bozukluktan daha ani, büyük ve beklenmedik olduğu gösterilmiştir. Kişiler arası ilişkilerde öfke nöbetlerinin yoğun olması bir sorun olarak ortaya çıkar. Ufak mimikler bile onlar için büyük hassasiyet taşır. Bu bireyler dürtüsellikleri kontrol etmekte güçlük çekmelerinden dolayı kumar oynama, tehlikeli cinsel birliktelikler yaşama, aşırı yeme, aşırı yeme, madde kullanımı gibi uç noktalarda davranışlar sergileyebilirler. Açık ve uyumlu bir benlik bilinci gelişmediği için değerler, bağlılık ve kariyer seçimi gibi temel konularda büyük sıkıntılar yaşayabilirler. Yoğun terk edilme korkusu nedeniyle yalnız kalmak istemezler. Eğer terk edilirlerse öfke nöbetleri geçirebilir, kendilerine veya başkalarına zarar verebilir veya depresyona girebilirler.

BKB hastalarında kendine zarar verme görülebilir bu zarar verme eylemi ileride intihar teşebbüslerine ve intihara dönüşebilir. 621 BKB hastasının dahil edildiği bir araştırmada bu hastaların %15,5 ‘inin hayatları boyunca en az bir kez intihara teşebbüs ettiği gösterilmemiştir. Bunun yanı sıra bu hastalığa sahip bireylerde mazoşist eylemlerde görülmektedir.(sigara söndürmek, jiletle deriyi kesme vb.) BKB’li hastaların en az 2/3’ünde kendi zarar verme eylemleri gözlemlenir. 

Borderline Kişilik Bozukluğu Semptomları Nelerdir?

APA’nın (American Psychology Association’ın) DSM-5 sınıflandırması aşağıda yazılı olan semptomların erken ergenlik dönemi itibariyle en az 5’inin olması gerektiğini dile getirir.

• Terk edilmekten kaçınmak için çılgınca çaba gösterme
• Gözünde çok büyütme ve yerin dibine sokma uçları arasında gidip gelir. Tutarsız ve gergin kişiler arası ilişkiler
• Kimlik karmaşası
• Kendine Kötülüğü dokunacak en az iki dürtüsellik (para harcama, cinsellik vb.)
• Yineleyici intihar davranışları, girişimleri ya da göz korkutmalar.
• Duygulanımda tutarsızlık
• Süreğen  bir boşluk duygusu
• Uygunsuz yoğun öfke, öfke denetiminde güçlük
• Zorlanmayla ilişkili gelip geçici kuşkucu düşünceler ya da ağır çözülme belirtileri.

Borderline Kişilik Bozukluğu Nedenleri?

BKB karmaşık bir sendrom olarak ortaya çıkmasından kaynaklı olarak bir çok farklı kuram nedenselliği açısından birbirinden ayrılarak farklı görüşler ortaya sunmuştur. Ancak biz burada iki kuram ışığında BKB’yi inceliyor olcağız.

Bilişsel Davranışçı kuramda BKB’li bireyler için temel üç algının varılığından bahsedilir. Bunlar “Dünya tehlikeli ve zararlı bir yer”, Ben güçsüzüm ve zarar görebilirim.” ve “Doğduğumdan beri kabul edilmeyen biriyim” olduğu düşünülür. Birey dış dünyayı algılarken gerekenden daha fazla hassasiyet gösterir. Bu da tehditler üzerine yoğunlaşmalarına, tedbirlilik ve uyanık-savunmacılık tutumlarını geliştirmelerine neden olur. Başkaları güvenilmez bireylerdir. Buna siyah-beyaz düşünme tarzı gibi çarpıtmalar da eklendiğinde ani duygusal değişiklikler ve uyumsuz davranışlar ortaya çıkmaktadır. 

Psikanalitik yaklaşımda ise borderline ve narsistik yapılar aynı spekturumun iki ayrı uçları olarak gözlemlenmektedir. Narsistik gelişimsel süreçlerde bakım verenler tarafından karşılanmayan ihtiyaçlar hayal kırıklıklarına neden olur. “İdealleştirilmiş ebeveyn imagasu” hattında hayal kırıklıkları yaşanırsa birey güç kaynağı ile savunmacı-büyüklenmeci kendilik arasında kalmaktadır. Yaşanan hayal kırıklıkları , bakım verenin yatıştırıcı-sakinleştirici özellikleri içselleştirilemez . Bu durum da tehlike hissedilme anında dağılma ve borderline kişilik özellikleri ortaya çıkmaya başlar.

Borderline Tedavisi

Borderline kişilik bozukluğu tedavisi için genellikle psikoterapi tekniği uygulanır. Yine de gerektiğinde terapiye ilaç tedavisi de eşlik edebilir. Borderline kişilik bozukluğu için kullanılan birçok ilaç türü vardır. Antidepresanlar, anksiyete ve depresyon gibi durumları azaltmak için kullanılabilir. Kaygı, paranoid düşünceler, öfke veya düşmanlık, veya dürtüsellik azaltmak için antipsikotikler kullanılabilir. Kişilik bozukluğunun bazı belirtilerini azaltmak için antikonvülsanlar kullanılabilir. Dengesiz duygu durumlarını düzene sokmak için kullanılan duygu düzenleyicileri ve antiepileptiklerden oluşmaktadır. Terapi, kişinin kendisi hakkında kavrayışını artırmaya, kontrol altında tutabileceği ve arzu ettiği davranışları geliştirmesine yardımcı olur. Bunun yanında duygu ve düşüncelerinin izlenmesini sağlamaya, boşluk ve anlamsızlık hissinin yaşanmasını önlemeye, ilişkilerini düzene sokmaya ve ayrılık anlarında yoğun panik yaşamamaya odaklanır. Bölünmüş kimliğin oluşmasının önüne geçmek için kişinin kendisi hakkındaki tutarlı kavrayışının arttırılmasına çalışılır. Terapide kendini tanıma ve kendini ifade etme, kendini kontrol etme, kararlar alma, kendini savunma, iletişim kurma, ilişkiler kurma ve koruması gibi konulara yer verilir.

Bu konular hakkında ayrıntılı bilgi almak için  Şişli Terapi Enstitüsü’ne 0552  347 00 20   ulaşabilirsiniz.

Balmumcu/ BEŞİKTAŞ