Etkili Aile İçi İletişim Nasıl Olmalı?
Etkili Aile içi iletişim; en temel tanımı ile aile üyelerinin birbirlerine sözel ve sözel olmayan davranışları ile verdikleri tepkileri, mesajları kapsar. Bu iletişim doğru bir şekilde sağlandığında, insanlar karşısındakinin duygu ve düşüncelerini anlayabilir hale gelir.
Bu nedenle, etkili iletişim sadece kendini ifade etmekten değil, aynı zamanda söylenenleri de dinleyebilmekten geçer. Aile içi iletişim ve ilişki, ailenin üyeleri arasında nasıl bir iletişimin ve ilişkinin bulunduğunu ifade eden bir kavramdır. İletişimin iyi olduğu ailelerde bu durum tüm bireylerin ruh sağlığını olumlu etkilemektedir. Aile içi iletişim konusunda, toplum içinde en yaygın görülen yanlış inançlardan birisi aile içinde hiç bir çatışma olmaması gerektiği düşüncesidir. Oysa çatışmanın olmasından çok çatışmanın nasıl çözümlendiği daha önemlidir; çatışmanın uygun bir biçimde çözülmesi de ancak etkili iletişim becerilerinin kullanılması ile mümkündür.
Etkili Aile İçi İletişim İçin Bizler Ne Yapmalıyız?
- Etkili iletişim kurmanın temel prensiplerinden biri aile üyelerinin birbirlerine yeterince zaman ayırması ve iletişimi sıklaştırmaktır.
- Açık ve doğrudan iletişim kurun. Ne istediğinizi, ne beklediğinizi, sizi üzen ya da sevindiren şeyi, direkt olarak ilgili kişiye iletin.
- Sadece kendi istek ve beklentilerinizi anlatmayın, karşı tarafın ilettiği mesajları da dikkatli bir şekilde dinleyin.
- İletişim kurmakta olduğunuz kişinin yaşını ve olgunluk düzeyini asla unutmayın. Küçük bir çocuğun sizi bir yetişkin gibi anlamasını beklemeyin. Eğer çocuğunuzla bir şeyler konuşuyorsanız, bunu mutlaka onun anlayabileceği dille yapın.
- İletişim kurarken asla yüz ifadelerini ve beden hareketlerini göz ardı etmeyin. Bazen söylenenlerle, bedenen iletilenler birbirini tutmayabilir.
- Sorunun ne olduğunu belirlemek elbette önemlidir ancak bunu yaparken olumlu şeylere odaklanın.
- Kendi kızgınlığınızı kontrol edin, çocuğunuzu öfke ile terbiye etmeyin
- Bütün çocukların ilgi çekmek istediklerini unutmayın. Bir çocuğu olumlu davranışlara sevk etmenin en kolay yolu, iyi/doğru şeyler yaptığı zaman onunla ilgilenmektir.
- Aile içerisinde kurallarınızı bir defa koyduğunuz zaman, bunların nedenlerini çocuğunuza anlatın ve kurallarınızı değiştirmeyin.
- Ne olursa olsun çocuğunuzu bu etiket olumlu da olsa, olumsuz da olsa çocuk üzerinde belli belirsiz bir baskıya sahip olduğunu unutmayın.
- Çocuğunuzu koşulsuz olarak sevin, olduğu gibi kabul edin. “Böyle yaparsan senin annen/baban olmayacağım” gibi cümlelerden kaçının.
- Çocuğunuz için her zaman bir model işlevi gördüğünüzü unutmayın, bu nedenle kendinizin güçlü ve zayıf yanlarını onunla tartışmaktan çekinmeyin.
- Çocuklar uzun sürede elde edebilecekleri kazanç ve ödüller için yeterince sabırlı değillerdir, bu nedenle bu gibi zamanlarda sık sık motive edilmeye ve cesaretlendirilmeye ihtiyaç duyacaklardır.
Terapi Süreci Nasıl İlerler?
Aile üyeleri arasında anlayış, saygı, açıklık ve empati geliştirmek için etkili aile içi iletişim önemlidir. Bu hedeflere ulaşmada terapi süreci yardımcı olabilir. Aile içi etkili iletişim için terapi sürecinin genel bir ilerleyişi aşağıdaki gibidir:
Değerlendirme ve Tanı:
Aile terapisti, ailenin dinamiklerini anlamaya çalışır.
- Aile üyelerinin ilişkileri, sorunları ve iletişimi incelenir.
- Terapist, aile dinamiklerini daha iyi anlamak için bireylerin ve aile içindekilerin geçmişlerini inceler.
Hedeflerin Belirlenmesi:
Aile terapisti, ailenin her bir üyesiyle birlikte ortak hedefler belirler.
- Aile üyeleri, ilişki düzeylerini artırmak ve iletişimi geliştirmek için ne tür değişiklikler yapmak istediklerini belirler.
İletişim Becerilerinin Geliştirilmesi:
Terapist, aile üyelerine etkili bir şekilde iletişim kurma becerilerini kazandırır.
- Duyguları ifade etme, empati kurma ve aktif dinleme becerilerinin geliştirilmesine odaklanılır.
- Sorunları çözmek ve ihtiyaçları dile getirmek için uygun dil kullanma üzerine çalışılır.
Duygusal Destek ve Empati:
Aile üyeleri, birbirlerinin duygularını anlamalarına yardımcı olur.
- Duygusal bağ kurma, anlayış ve empati kurma süreçlerine odaklanır.
Aile İçi Roller ve Sorumlulukların Değerlendirilmesi:
Ailedeki beklentiler, roller ve sorumluluklar incelenir.
- Aile üyeleri arasındaki eşit dengeyi sağlamak için çalışılır.
Çözüm Odaklı Çalışma:
Aile içi sorunları çözmek için yöntemler geliştirilir.
- Aile, çatışmaları yapıcı bir şekilde çözmek için birbirleriyle işbirliği yapar.
Gelişim ve Değişim:
Aile terapisti, aile üyelerinin gelişimini izler ve ilerleme kaydeder.
- Gerekirse, hedefler ve stratejiler güncellenir.
Sonlandırma ve Destek:
Terapi süreci tamamlandığında veya aile üyelerinin hedefleri yerine getirildiğinde terapist süreci sonlandırır.
Aile üyelerine destek kaynakları ve iletişim yolları hakkında bilgi verilir. Bu nedenle terapi süreci her aileye özelleştirilir. Terapist, aile üyeleri arasında güvenin gelişmesine yardımcı olur ve her bireyin fikirlerini ve duygularını ifade etmelerine izin verir. Aileler, terapi süreciyle daha iyi iletişim kurabilir ve ilişkilerini geliştirebilirler.