Şizoid Kişilik Nedir?

İşinde, evinde ya da tatilde hep yalnız olmayı ister gibi. Duygularını ifade etmekte zorlanıyor ve başkalarının tepkilerine karşı -arkadaşlarla geçirilen akşamlarda ya da anlaşmazlıklar boy gösterdiğinde- çoğunlukla kayıtsız kalırlar. Araştırma yaparken veya bilim kurgu okurken kendisi ve iç dünyası ile olmayı yeğler.Şizoid kişilikler, şizofren değildir! Bu iki sözcüğün de kökeni, “ilişkisi kesik” yani “dünya ile ilişkisi kesik” anlamına gelen Latince schizo olsa bile, şizoid şizofren demek değildir. Şizofreni bir kişilik tipi değil, gerçek bir haftalıktır. Şizofreniye yakalanmış olan hastalar gerçekle ilgisi olmayan düşünce krizleri geçirir ve zihinsel yetilerinin bozukluğundan zarar görürler, bunun da şizoid kişilikler ile bir ilişkisi yoktur.Şizoidlerin yaşadıklarını anlamak kolay değildir, çünkü onlar kendilerini anlatmaktan kaçınırlar. Onların suskun, tasasız, içlerine gömülmüş durumlarını izleyerek, kendileri ve başkaları hakkında neler düşündüklerini tahmin etmek zordur.

Psikologlar şizoidlerin temel inançlarının aşağı yukarı “Başkaları ile ilişkiler önceden kestirilemez ve yorucudur, aynı zamanda da yanlış anlamaların kaynağıdır, ilişki kurmamak en iyisidir.” olduğunu düşünürler.Her birey diğer insanların, önceden anlaşılmaz ve çoğu zaman yorucu olduklarını bilir. Buna karşın, her birey şizoid sayılmaz. Başkaları ile kurulan ilişkiler, neden özellikle şizoidler için bir yorgunluk kaynağı olmaktadır? Çünkü, içe kapanık kişiye “çözmekte” zorlandığı başkalarının tepkilerini anlamak konusunda belki de bizler kadar beceri gösteremez. Başkasıyla görüşmek onu fazlası ile yormaktadır. Tam olarak hakim olmadığınız yabancı bir dilde yapmak zorunda kaldığımız son konuşmayı hatırlayın. Hissetmiş olduğunuz yorgunluk, belki de bazı şizoidlerin başkaları ile ilişki kurmak zorunda kaldıklarında hissettikleri yorgunluğa benziyordur.

Bir başka neden, şizoidlerin ilişki kurmadaki isteksizliklerini açıklar: Onlar başkalarının düşüncelerine -hayranlık ve onaylama dahil- ortalama kişiden daha az duyarlılık gösterirler. Övgü bekledikleri çok ender görülür çünkü örgüler onlarda büyük heyecanlar yaratmaz. Başkalarından devamlı hayranlık ve onay bekleyen diğer zor kişiliklerin (narsistler ve histriyonikler) tersine, şizoid oldukça bağımsızdır. Şizoid, tahminlerini iç dünyasında, tek başına sürdürdüğü zihinsel çalışmalarında bulur. Türdeşlerinin övgülerini almaya uğraşacağına, hayal kurmayı, yalnız çalışmaya, kendi çevresini düzenlemeyi sever.

Şizoid Kişilik Belirtileri

• Çoğunlukla anlaşılmalara güç ilgisiz ve tasasız bir görüntü çizerler.
• Başkalarının iltifatlarına ya da eleştirilerine ilgi göstermez havalardadırlar.
• Özellikle tek başına gerçekleştirilen etkinlikleri seçerler.
• Samimi dostları az sayıda ve genellikle aile çevresindendir, birine kolay bağlanamazlar.
• Başkaları ile birlikte olmayı aramazlar.
• Duygusal açıdan soğuk, kopuk ya da tek düze süren duygulanım yaşamak

Şiozid Kişilik Geliştirmenin Nedenleri

Çocukluk çağında kişilik formları, kalıtsal eğilimlerin ve çevresel faktörlerin etkileşimi ile şekillenir. Çocukluk çağında dış dünyayı nasıl gördüğünüz, nasıl anladığınız ve tanımladığınız genetik faktörlerin yanında daha çok aile tutumu ile şekillenir. Bu çağdaki soğuk, fiziksel temastan uzak aile iletişim ve etkileşimleri ilişkileri yanlış tanımlamaya sebep olabilir. Buda sizi diğer insanlardan ayıran ve kişiliğinizin bir parçası olan ilişki tutumunuzu, duyguları ifade etme şekillerinizi yanlış inanış ve formlar doğrultusunda oluşturmanıza sebebiyet vermiş olabilir.Bunun yanında aileden alınan sosyal ipuçlarının doğru olmayan bir şekilde yorumlamak ve zihinde oluşan sorulara uygun cevap verememek konusundaki genetik eğilimlerde, ilişki ve ifade formlarını şekillendiren kalıtsal sebepler arasındadır.

Terapi Süreci

Şizoid kişilik bozukluğu tedavisi, uzun bir süreden oluşmaktadır. Bu rahatsızlığın temel tedavisi psikoterapi olmalıdır. Hastalığın tedavisi uzun bir süre olsa da yaşam boyu devam etmemesi durumları görülebilir. Şizoid kişilik bozukluğu olan kişiler terapiye kendi istekleriyle katılmamaktadır. Bu nedenle yaşanan durumdan dolayı danışanın yakınları ve ruh sağlığı uzmanının tavrı önem taşımaktadır. Şizoid kişilikler, ancak terapiste güven duydukları terapiyi kabul edebilir. Kişiler terapiste güven duyduktan sonra yaşamları hakkında bilgileri ve duyguları aktarmaya başlarlar. Terapide amaç kişinin anlamlı ilişkiler içine girip girmeyeceğini tespit etmektir. Bu durum sayesinde danışanın korkuları ve istekleri anlaşılır. Danışan terapiye yeterli özeni gösterirse sonuç almak bir o kadar kolaylaşır. Şizoid kişilikler grup terapilerine katılmaya uygun bireylerdir. Grup terapisi sosyal ortam oluşmasında yardımcı olmaktadır. Bazı danışanlarda ise psikoterapiye ek olarak ilaç tedavisi de uygulanmalıdır. Bu durum danışanın probleminin derecesine bağlıdır. Şizoid kişilikler psikoterapi ve ek olarak ilaç tedavisi ile tedavi edilmektedir.