Psikolog ve Psikiyatristin Farkı

Psikolog Kimdir? 

İnsanların düşüncelerini ve düşünceler doğrultusunda gelişen duygu ve davranışları farklı disiplinlerle inceleyen, bu inceleme sonucunda tanı koyup ilaçsız bir şekilde psikoterapi ile tedavi uygulayan kişilere “psikolog” denir. Klinik psikolog olan bir uzmanın amacı genellikle bireyin, hayatını etkileyen olumsuz düşünce tarzını keşfetmesini ve bu doğrultuda duygularıyla davranışlarını daha kontrollü yaşamasını sağlamaktır.

Psikiyatrist Kimdir?

Bireyde görülen ve uyumsuzluğa neden olan ruh ve sinir hastalıklarının yansımalarını önlemek adına tanı ve tedavi uygulayan uzman doktora “psikiyatrist “adı verilir. Psikiyatrist, ilaç tedavisi uygulayabilir ve bu sayede söz konusu olan ruh ve sinir hastalığının mümkün olduğunca kontrol altına alınmasına yardımcı olur.

Psikolog ve Psikiyatristin Farkı Nedir? 

Psikiyatristler akıl sağlığı ve ruhsal problemlerin çözümü konusunda daha çok farmakolojik eğitim alırken psikolog bireyin davranışının sosyal ve biyolojik yönüne odaklı eğitim alırlar. Bu ruhsal problemlerin çözümlenmesinde kimi zaman ilaç tedavisi gerekirken, kimi zaman psikoterapi gerekmekte, bazen de her iki yöntem de birlikte uygulanabilmektedir.  Buradan da anlaşılacağı üzere psikolog ve psikiyatrist  birbirinden çok farklı ve bağımsız çalışmaz, birbirlerine de ihtiyaç duyarlar. Benzer disiplinlere dayanarak çalıştıklarından birbirleriyle sıklıkla karıştırılan psikolog ve psikiyatrist arasındaki bazı belirgin farklar bulunur:

• Psikiyatrist, tıp fakültesi mezunu olan uzman doktorlardır. Psikolog ise lisans eğitimlerini 4 senelik psikoloji programında tamamlar ve ardından yüksek lisanslarını yaparak uzmanlaşır.
• Psikiyatrist, tıp fakültesinden mezun oldukları için ilaç yazma ve ilaçla tedavi yönteminden yararlanabilirler. Psikolog ise tıp fakültesinden mezun olmadıkları için ilaç tedavisi uygulayamazlar.
• Psikolog tedavi yöntemi olarak benimsedikleri disiplin doğrultusunda psikoterapi uygularlar. Psikiyatristlerin yöntemi genellikle ilaç tedavisi odaklıdır.

Psikoloğa mı Yoksa Psikiyatriste mi Gidilmeli?

İnsanın ruhsal yapısı incelendiğinde üç ana bileşen karşımıza çıkar: Duygu, Düşünce ve Davranış. Bu üç bileşen sürekli birbiri ile etkileşim halindedir. Bunlardan bir tanesinde meydana gelen bir bozulma diğerlerini de etkilemekte ve bunun sonucunda psikolojik sorunlar ortaya çıkmaktadır. Basit bir örnekle açıklanacak olursa, topluluk önünde konuşma korkusu yaşayan bir bireyi ele alalım. Topluluk karşısına çıkmaktan korkması, ellerinin titremesi ve yüzünün kızarması davranışla ilgili bir problemdir. Ancak bu davranışı tetikleyen bir duygu vardır. Bu duygu da korku ve kaygıdır. Yine bu duyguyu ortaya çıkaran şey incelendiğinde “ya rezil olursam ya benimle dalga geçerlerse” gibi düşüncelerin olduğunu görürüz. Psikoloğun yaptığı şey fonksiyonel olmayan bu duygu, düşünce ve davranışları çeşitli yöntemlerle değiştirerek yerlerine daha fonksiyonel olan duygu düşünce ve davranışlar yerleştirmektir.

Ancak bazı psikolojik sorunlar vardır ki beynin nörokimyasal yapısının bozulmasından, hormonal dengesizliklerden veya genetik birtakım faktörlerden kaynaklanmaktadır. Böyle durumlarda psikolojik problemlerin gerisinde organik birtakım faktörler bulunduğundan bireyin ilaç desteği alması gerekmektedir ve bu hekim kararı ile gerçekleşir. İlacın mı yoksa psikoterapinin mi kullanılacağı kararı hastalığa göre değiştiği gibi, bireye göre de değişebilir. Örneğin kimi depresyon vakaları psikoterapi ile tedavi edilebilirken kimi depresyon vakalarında ilaç tedavisi gerekmektedir. Bu durum hastalığın kökeni, gelişimi gibi birçok faktöre göre değişmektedir. Özetle psikolojik destek almaya karar vermiş olan danışan psikoloğa ve psikiyatriste başvurduğunda: Psikolog danışanının psikiyatrik değerlendirmeye ihtiyaç duyduğunu görürse onu psikiyatri hekimine yönlendirir. Yine aynı şekilde bir psikiyatrist de hastasının ilaç tedavisine destek olarak psikoterapiye ihtiyaç duyduğunu gözlemlediğinde psikoloğa yönlendirir. Bilimsel açıdan genel uygulama bu yöndedir.

Terapi Süreci Nasıl İşler? 

Ruh sağlığı ile ilgili herhangi bir problem yaşayan birey, bir uzmana başvurduğunda ilk olarak yapılacak şey bireyin incelenmesi, hikayesinin alınması, problemin kaynağının tespit edilmesi ve uygun olan tedavi yönteminin belirlenmesidir.  Bu belirleme işlemi kimi zaman birkaç seans sürebilmektedir. Pek çok danışan ilk seansta fayda bulmayı bekler fakat yıllar süren acı verici problemlerin ilk görüşmede sonlanacağını beklemek gerçekçi değildir. Uzman Psikologlar, ayrıntılı bir görüşme ve klinik değerlendirmeden sonra danışan için uygun gördüğü bir terapi planı hazırlar. Bu plan Dinamik Terapi, Aile Terapisi, Şema Terapi, Bilişsel-Davranışçı Terapi, EMDR gibi terapistlerin çalıştıkları psikoterapi yaklaşımı çerçevesinde oluşturulur. Uzman Klinik psikologlar sadece güvenli ve etkili olduğu kanıtlanmış tedavi yöntemlerini önerecektir. Bu yöntemler kanıta dayalı olmalıdır. Klinik psikolog etik titizliğe sahip bir mesleki anlayışa ve yaklaşıma sahiptir. Danışanlarının açtığı her soruna saygı duyar ve kişisel bilgileri gizli tutar. Tedaviyi /terapiyi onaylamak ise müracaat edene bağlıdır.