Sınav Kaygısı Nedir?
Sınav Kaygısı; öncesinde öğrenilen bilginin sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasına engel olan ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygı olarak tanımlanır. Bu durumun şiddetini; bireyin sınava yüklediği anlamlar, sınav sonrası edinilen kazanımlara ve kayıplara verdiği önem, zihninde oluşturduğu sınav imajı değiştirebilir.
Günümüzden öncesine baktığımızda ilkokul veya ortaokul mezunu olmak iş bulmakta yeterli kriterlerden biri iken günümüzde üniversiteden mezun olmak bir yana edinilen tecrübelerin, gidilen seminerlerin, alınan sertifikaların dahi yeterli olmadığına çoğu zaman şahit olunur. Bu tabloya bakıldığında gençler için yaşamda başarı çıtasının oldukça yüksek olduğu görülür.
Çocuklar her nesilde olduğu gibi gelecekleri ve hayalleri için çok çalışmak zorundadır. ilkokuldan itibaren başarıları ve aslında beraberinde yeterlilik duyguları sınavlar üzerinden değerlendirilmektedir.
Bu sınav sistemi çocuklarda öğrenmenin ve keşfetmenin, güzelliklerini anlayabilmekten yerine yüksek not alabilmeleri için öğrenmek zorunda oldukları algısı yaratır. Bu durumda gençlerin sınav kaygısını geliştirmeleri altında yatan nedenleri anlamak zor değildir.Sınav öncesinde veya sonrasında kaygı hissetmek normaldir, bu kaygı bireyi sınava hazırlanmak ve sınav sırasında başarıya ulaşmak için harekete geçirir. Ancak sınav kaygısında bireyin deneyimlediği kaygı yardımcı ya da motive edici değildir. Bireyi ketleyen ve başarıdan uzaklaştıran niteliktedir.
Hafif düzeyde sınav kaygısı
- Kontrol etmeye müsait.
- Dikkati arttırır.
- Zamanı doğru kullanma becerisi geliştirir.
- Motivasyon sağlar.
- Hatırlamayı kolaylaştırır.
Yoğun sınav kaygısı;
- Kontrol edilemez.
- Unutkanlığa sebep olur.
- Öğrenileni kullanamamaya
- Dikkatin fiziksel belirtilere kaymasına
- Karar vermekte zorlanmaya
- Konsantrasyon olmakta güçlüğe sebep olur.
Sınav Kaygısına Dolaylı Olarak Etki Eden Etmenler
Yaşam biçimi:
Çalışan her mekanizmanın olduğu gibi beynin de kendini idame ettirecek enerjiye ihtiyacı vardır. Bu enerjinin önemli bir bölümü besin ve yeterli dinlenme ile sağlanır. Sınav sırasında en aktif performans gösteren organın beyin olduğu düşünmek mümkündür. Beynin çalışmasını kötü etkileyen yaşam biçimi ile ilgili her şey bilgi akışını, bilgi akışı da sınavı etkiler.
Bilgi ihtiyacından kaynaklanan durumlar:
Bilgiyi elde etme ve kullanma yöntemlerini, kişiye uygun ve işlevsel bir şekilde kullanılması çok önemlidir. Bilgiyi elde etme ve kullanma tekniklerinin bilinmesi kaygıyı ele almada yardımcı olur. Kaygının en önemli sebeplerinden biri yeterli bilgiye sahip olamadığını ya da çalışmalarının sonucunda sınav da yeterli performans gösteremediğini fark etmektir.
Psikolojik sebepler:
Sınav bilgiyi ölçmek ile aynı zamanda; gelecek için hayal edebilme ve bunun için harekete geçme gücünü ve yeterliliğini, kendini ve kendi yeterliliğini algılayışı, başarıyor olma duygusunu, bir şeyleri yapabileceğine olan inancı, ailesinin beklentileri karşısındaki kendiliğini algılayışını ölçüyor. Ailesinin gurur duyduğu, hayal ettiği çocuk olmak, onları hayal kırıklığına uğratmamak gibi düşünceleri ve rekabet duygusuyla başa çıkmayı da test ediyor.Dolayısıyla bir tarafta bilgi ve bilginin ölçülmesi süreci diğer tarafta ise sınavla ilgili duygular var ve duyguları belirleyen aslında sınava verilen anlamlar vardır.
Sınav Kaygısının Belirtileri Nelerdir?
- Huzursuzluk,
- endişe,
- tedirginlik,
- sıkıntı,
- başarısızlık korkusu,
- çalışmaya isteksizlik,
- mide bulantısı,
- taşikardi,
- titreme,
- ağız kuruluğu,
- iç sıkıntısı,
- terleme,
- uyku düzeninde bozukluklar,
- karın ağrıları gibi bedensel yakınmalar,
- dikkat ve konsantrasyonda bozulma,
- kendine güvende azalma,
- yetersiz ve değersiz görme
sık görülen belirtilerdir.
Sınav Kaygısıyla Baş Etmek İçin Neler Yapılabilir?
- Çalışırken kendinize uygun biçimde planlı ve programlı biçimde hazırlanmak, çalışmaları son güne, son geceye bırakmamak,
- Hayat sadece sınavlardan ibaret olmadığı gibi sadece eğlenmekten de ibaret değildir. Bir taraftaki düzenin bozulması diğer bir tarafı etkiler. Bunun için zamanın arkadaşlara, aileye ve çalışmaya ayrılan kısımlarının dengeli bir şekilde organize etmek,
- Önceki günlerde düzenli ve yeteri kadar tekrar yapmak,
- Sınavın yeri, başlama saati, süresi gibi bilgileri ayrıntılı olarak öğrenmek,
- Baskı, kaygı gibi hisler yaratacak kişi ve ortamlardan uzak durmak,
- Sınav öncesinde yeterli derecede dinlenmek,
- Sınav günü sindirimi zor, ağır gıdalardan kaçınmak,
- Gevşemek ve kaygıyı azaltmak için sınava başlarken kontrollü biçimde birkaç derin nefes alıp vermek,
- Sorularınıza en iyi bildiğiniz bölümlerden başlamak,
- Diğer öğrencileri gözlemlememek ve onların ne yaptıklarıyla ilgili bir şey düşünmemek,
- Her soruya belli zaman ayırmak ve belirlediğiniz sürede yapamadığınız soru üzerinde takılıp kalmamak,
- Dikkat dağılırsa 5-10 saniye gözler kapalı şekilde derin nefes alıp vermek,
- Sınav sırasında çarpıntı, terleme, idrar hissi gibi bedensel belirtiler karşısında, “Eyvah yine aynı şey oluyor, şikâyetlerim artacak ve bildiklerimi yapamayacağım” gibi yanlış düşünceleri zihinden atmak,
- Sınavlarda başarılı olmak, kaygıyla başa çıkmak için olumsuz otomatik düşünceler yerine olumlu düşünceleri geliştirmek
Sınav Kaygısında Psikolog Desteği Almak
Çabalarınıza rağmen sınav kaygınız devam ediyorsa o zaman bir psikolog desteği almak bu kaygının üstesinden gelmenizi kolaylaştırabilir. Psikolog desteği ile hem sınavlara yönelik kaygınıza hem de bu kaygıyla bağlantılı diğer etmenleri çalışabilirsiniz. Kaygı sistemi çeşitli yaşantılardan ve çevresel etmenlerden etkilenebilen bir alandır. Bir psikolog desteği aldığınızda terapistiniz ile bu süreçleri değerlendirebilir ve olumsuzluğa neden olan kaynaklarınızı keşfedebilirsiniz. Şişli Terapi Enstitüsü olarak kaygı sorunu yaşayan bireylere psikolog desteği sunmaktayız. Terapi süreci ile ilgili bilgi almak için web sitemiz üzerinden ya da 05523470020 nolu telefondan bize ulaşabilirsiniz.
Daha Fazlası İçin;
Sınav kaygısı ile ilgili hazırlanmış bu video da sizler için faydalı olabilir.