Ergenlerde Stres Belirtileri ve Stres Faktörleri

Stres Nedir? Ergenlerde Stres Nedir? Ergenlerde Belirtileri ve Faktörleri Nelerdir? Ergenlerde Stres ile Nasıl Başa Çıkılır?

Ergenlik fiziksel, bilişsel ve psikolojik olarak pek çok değişimin aynı zaman diliminde yaşandığı bir dönemdir. Bu yüzden bu dönemde stres ile başa çıkma, her gelişim döneminde olduğundan çok daha önemli ve gereklidir.

Stres Nedir?

Karşılaşılan yeni durumlarda insanın psikolojik ve fiziksel sınırlarının zorlanmasıdır. Organizma bu yeni duruma uymak için belli tepkiler gösterir. Yanlış adlandırılan endişe, sıkıntı ise organizmada, stres etmenlerine karşı başa çıkamama durumunda gelişen ruhsal değişikliklerdir.

Stres Sırasında Ortaya Çıkan Fizyolojik Tepkiler

• Duyu organlarının duyarlılığı artar.
• Solunum sıklaşır.
• Kalp atışları hızlanır, kan basıncı artar.
• Kandaki alyuvar sayısı artar.
• Depolanmış şeker ve yağlar hızlı bir şekilde kana karışır.
• Kanın pıhtılaşma özelliği artar.
• Kas gerginliği artar. Göz bebekleri büyür.

Stres Sırasında Ortaya Çıkan Psikolojik Tepkiler

• Sosyal ortamlara girmekte isteksizlik ve kendini soyutlama,
• Sürekli gergin hissetme, rahatsızlık duyma (kötü bir şey yaşayacakmış gibi hissetme),
• Hızlı sinirlenme ve ani duygu değişiklikleri,
• İç sesini durdurmakta zorlanma, sürekli kendini dinleme

Ergenlik Döneminde Stres 

Çocukluk ile yetişkinlik arasındaki geçiş evresi olan ergenlik; duyarlılığın, hassasiyetin arttığı bir dönemdir. Ergen bu dönemde diğer diğer gelişim evrelerinden daha alıngan ve sinirlidir. Çünkü bu dönemde birçok faktör ile başa çıkmak zorundadır. Bu dönemde ergenin; okulda ve sınıfındaki olumsuzluklar, çevresiyle yaşadıkları, arkadaşları ile arasındaki ilişkileri, sınavlar ve dersler, aile içinde yaşanan olumsuz durumlar, taşınma, boşanma, hastalık, yas ve kayıp gibi yaşadığı olgular stres sebebi olabilmektedir. Bu stres anlarında ergen problemlerini yok sayabilir, kaçınmacı bir tavır sergileyebilir ya da durum karşısında kaçmadan saklanmadan kendini gösterebilir.

Bu dönemde ergen, çocukluktan çıkmış ve artık yavaş yavaş yetişkin sorumlulukları almaya başlamıştır. Kendine kariyer hedefleri koyar, bu hedefleri yerine getirmek için bazı fedakarlıklarda bulunur. Bir diğer tarafı da ergen bu dönemde davranışlarının olumu veya olumsuz sonuçlarını kendi üstlenmek zorundadır. Tüm bunlar yine strese sebep olur.

Ergenlerde Stres Belirtileri Nelerdir?

            Stresin kendine ait bazı belirtileri vardır. Bunlar;

• Sık tekrar eden gerginlik hali
• Sürekli endişe duyma
• Aşırı derece alkol ve sigara kullanımı
• Uyku problemlerinin artması
• İş birliği yapmakta zorluk yaşamak
• Her konuda yetersizlik hissetmek
• Ani duygu değişimleri

Bu belirtiler fiziksel, zihinsel ve duygusal olarak üç grupta incelenebilir. Stres organizmanın organizmanın uyum sağlayıcı mekanizmalarının işlevlerini yitirmesine sebep olur.

Ergenlerde Stres ile Nasıl Başa Çıkılır?

            Bir kişinin problem olarak nitelendirdiği durumlarla uğraşmasına “başa çıkma” denir. Başa çıkmak kişiyi zorlayıcı ve kişinin kaynaklarını tüketici bir etki yaratabilir.

            Ergenlerde bireyin yaşadığı fiziksel ve psikolojik değişim, gelişim ergende strese sebep olmakla birlikte ergene stres ile baş etme yollarını, problemlerini görmeyi ve çözüme ulaştırmayı da öğretir. Bu becerilerde beklenilen, ergenin problemini tespit etmesi ve harekete geçmesidir.

            Yapılan birçok araştırmada kendini olumlu olumsuz bütün yönleriyle kabul etmiş ergenin başa çıkmada problem çözücü ve sosyal yardım arama stratejilerinden daha çok yararlandıkları ortaya konmuştur. Ayrıca ergenlerin gereksinimlerinin karşılanması da başa çıkmada daha planlayıcı stratejiler geliştirmelerine sebep olduğu belirtilmiştir.

            Ergenlerde birey stres ile ilgili yaşadığı zaman bununla başa çıkmakta zorlanabilir. Bu durum içine kapanmaya, aile içinde çatışmalar olmasına, davranış değişikliklerine, uyumsuz davranışlar sergilemesine, ağlamasına ve mutsuz olmasına neden olabilir.

            Bazı durumla stres ile başa çıkmak oldukça güçtür ve destek almak gerekebilir. Şişli Terapi Enstitüsü olarak Çocuk ve Ergen Psikolojisinde yetkin psikologları bünyemizde barındırmaktayız. Uzman psikologlarımızdan bu konuda görüş ve terapi desteği alınabilir.

Ergenlerde Stres ile Başa Çıkma Yolları

• Ergenlik; kimlik yapılandırmasının devam ettiği ve ben olma kavgasının verildiği, aileye, topluma karşı çıkılan bir dönemdir. Bu dönemi tanımak ve nasıl baş edebileceğini öğrenmesi, ergenin, hayata hazırlanmasına ve başarılı olmasına yardım edecektir.
• Ergen bireyin stresle ilgili durumlarla karşılaştığında kendisini rahatlatıcı faaliyetlerde bulunması önemlidir. Ergen bireyin kendi ilgilerini yönelik faaliyetlerde bulunması (müzik dinlemek, spor yapmak, egzersiz yapmak gibi) stresle başa çıkma becerilerini geliştirecektir.
• Ergenin stresin ne olduğunu anlaması yani stresi tanıması bu yolda çok önemlidir, çünkü stresin kaynağını bulunması çözüm yollarını bulmasını kolaylaştıracaktır.
• Ergenin stres sırasında problemi ile ilgili kendi duygularını fark etmesi ve duygularını ifade etmesine fırsat verilmelidir. Ergenin duygularını güvendiği biriyle paylaşması kendisini rahatlatacaktır.
• Ergen bireyin olumlu düşünmesini sağlayabilir, onunla geçirdiğiniz vakitlerde olumsuz düşünceleri bir tarafa bırakıp geçirilen vakitle stresten uzaklaşıp rahatlamasını sağlayacaktır.
• Stresin ergen bireyi yalnızca olumsuz yönde etkilediği düşünülmemelidir. Hafif düzeyde bir stres bireyi olumlu yönde etkileyerek stresle başa çıkmada güdüleyici ve harekete geçiren bir konumda da olabilir.
• Ayrıca ergen bireyin düzenli bir yaşama sahip olması da önemlidir. Ergen birey düzenli ve dengeli beslenmeli, uykusunu yeteri kadar almalıdır.

Powered by Froala Editor