Anksiyete Bozukluğu Nedir?

Anksiyete, normal bir duygu olarak kabul edilir ancak belirli bir neden olmaksızın ya da orantısız olarak şiddetli hale geldiğinde, kişinin gündelik hayatını etkileyebilen bir durum haline gelebilir. Anksiyete, kişinin endişe, kaygı veya korku duymasına neden olan bir duygudur. Bu duygu, kişinin duygusal ve fizyolojik durumunu etkileyebilir ve kişinin gündelik yaşamındaki aktivitelerini yapmasını zorlaştırabilir.

Bu bozukluk, kişinin ani veya sürekli olarak aşırı endişe ve korku duymasına neden olan bir durumdur. Bu bozukluk, kişinin yaşam kalitesini, sosyal, iş veya eğitim hayatını etkileyebilmektedir. Anksiyete bozukluğu, birçok farklı türde ortaya çıkabilir, ancak en yaygın anksiyete bozuklukları, genel anksiyete bozukluğu, panik bozukluk, agorafobi, fobiler ve obsesif-kompulsif bozukluktur.

Anksiyete bozukluğu tedavisinde, kişinin semptomlarının nedenlerini ve bunlarla nasıl başa çıkabileceğini öğrenmesi önemlidir. Tedavi yönteminde, kişinin semptomlarını azaltması veya ortadan kaldırması hedeflenir.

Anksiyete Bozukluğunun Çeşitleri Nelerdir?

Anksiyete bozukluğu, birçok farklı çeşidi olabilecek bir durumdur. Aşağıda anksiyete bozukluğunun en yaygın çeşitlerinden bazılarını veriyorum:

Genel anksiyete bozukluğu: Bu tür ansiyete bozukluğunda, kişi genel olarak kaygılıdır ve endişe eder. Bu durum, herhangi bir neden olmaksızın ortaya çıkabilir ve günlük hayatı olumsuz etkileyerek, sürekli kaygı ve endişe hissine neden olabilir. Örneğin, insanların çoğu zaman gelecekten korkar ancak genel anksiyete bozukluğu olan bir kişi, gelecekten korku duygusunu aşırı bir şekilde yaşayabilir.

Agorafobi: Bu tür ansiyete bozukluğunda, kişi açık alanlarda veya kalabalık yerlerde bulunmayı, evden çıkmaktan veya yalnız olmaktan korkar.  Agorafobi olan bir kişi, dışarıda veya toplulukta olmaktan korkabilir. Örneğin, bir agorafobi olan kişi, metroya binmekten korkabilir veya evinden çıkmaktan çekinebilir.

Panik bozukluk: Bu tür ansiyete bozukluğunda, kişi aniden ortaya çıkan ve şiddetli panik atakları yaşar. Bu atakların nedeni belirsizdir ve kişi sık sık bu tür ataklardan korkar. Örneğin, bir panik bozukluk olan kişi, alışverişteyken aniden nefes alıp verme güçlüğü çekebilir veya yolda yürürken aniden kalp atışları hızlandırılabilir.

Fobik bozukluk: Bu tür ansiyete bozukluğunda, kişi belirli nesnelere veya durumlara karşı aşırı bir korku duyar. Örneğin, bir fobik bozukluk olan kişi, uçaklardan çok korkabilir ve uçaklara binmekten kaçınabilir.

Obsesif-kompulsif bozukluk: Bu tür ansiyete bozukluğunda, kişi düşüncelerini ve davranışlarını tekrarlayan, ritüel tarzında yapar. Bu düşünceler ve davranışlar, kişinin rahatsız olmasına neden olabilir. Örneğin, bir obsesif-kompulsif bozukluk olan kişi, evinin kapılarını ve pencerelerini sürekli kontrol etme ihtiyacı duyabilir.

Anksiyete Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Anksiyete bozukluklarının pek çok farklı türü vardır. Her türde görülen belirtiler ya da anksiyete atağına neden olan durumlar farklıdır. Ancak genel olarak sorun, ortada endişe hissine neden olan bir durum yokken kişinin bu hislere kapılmasıdır. Bazı durumlarda da normalde kaygıya yol açabilecek bir olay karşısında kişinin normalden daha fazla endişeye kapılması olarak düşünülebilir. Anksiyete bozukluğu, kaygı ve endişe duygularının aşırı bir şekilde yaşandığı bir durumdur. Bu duygular insanların hayatlarını olumsuz etkileyebilir ve birçok farklı fiziksel ve ruhsal belirtilere neden olabilir.  Aşağıda anksiyete bozukluğu olabileceğinizi düşündüren bazı durumları sıralayabilirim:

Sürekli endişeli, kaygılı, yorgun ve halsiz  hissetmek,

Sürekli olumsuz düşünceler içinde olmak,

Geçmişte yaşanmış bir olayı yeniden canlandırmak (flashback),

Özgüvensiz ve değersiz olduğunu düşünmek

Başkaları ile konuşmanın zor olduğuna inanmak

Toplum içinde konuşmaktan ve yemek yemekten çekinmek

İnsanların sözleri ile zihnini meşgul etmek

Çevredeki insanlarla iletişimden kaçmak istemek

Devamlı ağlamak istemek

Konsantre olamamak

Hatırlamakta zorluk çekmek,

Üzüntülü durumlara yoğunlaşmak,

Sürekli mide bulantısı ve mide ağrısı yaşamak,

Sürekli çekinme ve tedirgin hissetmek,

Uyku bozukluğu problemi,

İştah bozukluğu ve kilo değişikliği yaşamak,

Terapi Süreci Nasıl İşler?

Aksiyete tedavisi, kişinin aksiyete bozukluğu olan semptomlarının iyileştirilmesi amacıyla yapılan bir tür psikolojik tedavidir. Aynı zamanda, kişinin ani veya sürekli olarak aşırı endişe ve korku duymasına neden olan bir durumdur. Anksiyete Bozukluğu Tedavi, kişinin semptomlarını azaltmak veya ortadan kaldırmak için birçok farklı yöntem içerebilir. Bu yöntemler, 

Anksiyete Bozukluğu'nda Psikanalitik Terapi Süreci

Psikoterapi uzun dönemli bir tedavi biçimidir. Kişinin anksiyetesinin boyutları, diğer bozukluklarla bir arada olup olmadığı, hangi davranış biçimlerinin aktif olduğu gibi sorulara göre anksiyete tedavisinde kullanılacak yöntem belirlenir. Amaç hastanın duygularını kendi başına yönetebileceği bir aşamaya gelmesidir. Bunun için kişinin stresle başa çıkma yöntemleri geliştirmesi ve kendi davranış kalıplarını anlaması gerekmektedir. Bu, zaman alan ancak oldukça etkili bir yöntemdir.

Anksiyete Bozukluğu'nda Bilişsel Davranışçı Terapi Süreci

Bilişsel davranış terapisi daha kısa dönemli bir terapidir. Kanıta dayalı tedavilerden birisidir. Negatif ve irrasyonel düşünce kalıplarının değiştirilmesi, panik atakların önüne geçilmesi gibi alanlarda yardımcıdır. Kişilere duygu yönetimi ile ilgili uygulanabilir beceriler kazandırılması amaçlanır.

Uzman Bir Psikolog'dan Destek Almak

Anksiyete bozuklukları, kişinin ani ve şiddetli anksiyete nöbetleri ya da sürekli bir kaygı ve tedirginlik durumunda olduğu durumlar olarak tanımlanabilir. Bu bozukluklar, kişinin hayatın olumsuz şekilde etkileyebilir.

Bu nedenle psikolojik destek almak, anksiyete bozukluğu olan kişiler için önemli bir tedavi yöntemidir. Uzman bir psikolog, kişinin anksiyete belirtilerini ve nedenlerini anlamaya çalışarak, belirtilerin azalması ve anlaşılması yönünde uygun tedavi yöntemlerini belirlemeyi amaçlar. Siz de bu konuda zorluk yaşıyorsanız, İstanbul Beşiktaş'da bulunan ve Şişli Terapi Enstitüsü bünyesinde barındırdığımız uzman terapistlerimizden psikolojik destek alabilirsiniz.